Maakte Artaud theater voor kunstenaars of voor een breder publiek dat hij wilde meevoeren naar een betere wereld? Ja, deze vraag is retorisch, wat mij betreft is Artauds werk slecht bestemd voor theatermakers. Hij zal er zelf beslist anders over hebben gedacht; wat hem betreft krijgt de mens een ‘beter’ leven als hij zich bewust wordt van zijn innerlijke wreedheden (lees: driften, lusten, drang naar macht). Wat dat betere leven is, blijft mij onduidelijk, dat is voor een ander moment. Men in Tribulation geeft een degelijk uitgewerkte kijk in de keuken van de meester. De toeschouwer zit niet op tribune’s, mag vrij rondlopen in een vijfhoek en wordt omhelsd door rituele klanken (muziek en tekst). Aha, dit is dus irrationeel en instinctief theater. Eigenlijk precies zoals ik me Artauds werk had voorgesteld. Het duurde maar een uurtje, mijn gedachten kregen geen kans om af te dwalen. Complimenten dus voor het vakmanschap en de zeggingskracht. Voor mij is het allemaal te conceptueel; ik ben me voortdurend bewust dat ik naar theorieën van een theaterdenker kijk en word geen moment verbaasd door mijn eigen innerlijke wreedheden. Mooi dat hij theatermakers inspireert, ik waande me in een museum en bleef jammer genoeg op een afstandje kijken.

Ja, ik heb gelachen en ja, de vijf uren in het rode pluche van de schouwburg waren zo voorbij. Dat kwam wat mij betreft vooral door het scherpe spel –plus goede timing- van alle acteurs. Fijn om Roeland Fernhout ook eens een sul te zien spelen. Heel aandoenlijk. Luisteren naar het diepe donkere stemgeluid van Hans Kesting was ook erg prettig, hij weet trouwens prachtig te schakelen in zijn manisch pathetische rol als Norman. Maar de drie stukken hadden makkelijk terug gebracht kunnen worden tot één, in twee uur hadden ze hetzelfde kunnen vertellen. Het motief om er zo’n lange bevalling van te maken, is dat ieder deel zijn eigen perspectief aan de situatie geeft. Het bleef in het vage waarom ieder deel op zichzelf staand moest zijn. Ze kwamen steeds terug bij het menselijke onvermogen om buiten het huiselijke keurslijf te treden. Een goede grap voegt inhoudelijk nou eenmaal weinig toe.
Het is spannendst in de voorstelling is de kat, die op het dak van het huis (decor) licht te doezelen. Zal hij wakker worden, miauwen en over de speelvloer rennen?
Het is misschien een beetje flauw, maar ik zie geen noodzaak voor dit stuk binnen het Holland Festival. Engagement is terug in het theater, was het statement dat Van Hove maakte met de opening van Sellars’Children of Heracles. Enig engagement in Kruistochten kon ik niet bespeuren. Artistieke vrijheid is een groot goed, ik vind het alleen nogal tegenstrijdig om de maatschappelijke kritiek aan regisseurs van buiten over te laten.