theaterpraat

Unaniem zijn alle de Europeanen met wie ik over ‘Warhorse’ heb gesproken - het is ouwe bollig. Terwijl het uitverkocht is en de (Britse) critici lovend zijn (ik heb het zelf niet gezien). Bovendien hebben een aantal van mijn medestudenten nauwelijks of geen goede voorstelling in Londen gezien sinds ze in september zijn aangekomen. De internationalisering van theater wordt niet gemakkelijk, kennelijk.Ik was benieuwd naar hoe mijn studiegenoten op pantomime zouden reageren.Het is die tijd van het jaar alweer en het Panto seizoen is al begonnen. Als schooluitje zijn we gegaan naar het Hackney Empire (gebouwd in 1901, het eerste theater met elektrisch licht en waar Charlie Chaplin en Stan Laurel hun carrières zijn begonnen). Eigenlijk heb ik een enorme hekel aan pantomime - voordat ik zeven jaar oud werd dacht ik dat pantomime idioot was en mijn mening is niet veel veranderd. Maak geen vergissing, pantomime heeft niets met mime te maken, dus als ik het over stomme grapjes heb, bedoel ik ‘flauw’. De huidige vorm van pantomime heeft z’n oorsprong in ‘music hall’ - het cabaret van de Victoriaanse periode. De entertainment van de minima. Zang en dans. Oh, en travestieten… (Die Engelsen, toch!)Maar net als Nederlanders en Belgen houden vol dat Zwarte Piet niets met discriminatie te maken heeft (zelfs als hij alleen zwart vanwege de schoorsteen is, is het weer een allochtoon die vies werk moet doen) houden wij vol dat het feit dat een man en oude dame speelt, en verliefd op een jonge man is (vaak een prins) en dat een vrouw een jonge speelt die tegelijkertijd haar/zijn(?) mooie benen moet laten zien en bovendien het hand van nog een vrouw moet winnen, dat het helemaal onschuldig is.Ilaria en Agne vroeg me of dit typisch voor pantomime was. Ja, zei ik, minstens al 100 jaar zo. Toen ik begon over de oorsprong van pantomime in commedia dell’arte, keken ze mij raar aan.Ilaria vond de voorstelling deze keer goed. Alleen de tweede keer sinds ze in Londen is aangekomen. Maar nee, deze is niet te exporteren naar Italië. Agne was - volgens goed Litouwse gewoonte als een voorstelling niet deugd - al na de eerste act weggelopen.Ik heb over de voorstelling niets verder te zeggen behalve dat het bepaald ‘multi-culti’ was - geen verassing gezien dat het East End de meest cultureel diverse wijk in Londen is.Maar Agne heeft eindelijk een goede voorstelling gezien. Een tweeluik op het Royal National Theatre van ‘Chatroom’ door Edna Walsh(?) en ‘Citizenship’ door Mark Ravenhill. Ravenhill, hij doet het altijd goed in Europa. Ook in Nederland! Zelfs is hij in het Litouws vertaald. Misschien is er hoop. Ook hoop omdat er nog iets interessants in het Royal National Theatre te zien is. De kritiek op het National is dat het probeert met het West End te concurreren door teveel commercieelachtige voorstellingen te maken (jammer dat het West End niet probeert met het National te concurreren). Het hoeft dat niet te doen ten eerste omdat het een enorme subsidie direct van de overheid ontvangt (één van de weinigen) en ten tweede omdat de kaartjes zo goedkoop kunnen zijn. Goedkoop in vergelijking met andere theaters in Londen, ₤10 (€14) voor een redelijke plaats namelijk. De reden waarom de kaartjes zo goedkoop zijn is door een geweldige marketing gelegenheid. Een bepaald wisselkantoor heeft de kaartjes gesponsord zodat je geen kaart koopt maar een ‘Travelex-kaart’. Het is niet genoeg dat vlaggen met de naam van het bedrijf vóór het Royal National Theatre in de wind vliegen (weet de Koningin?), maar de kaartjes zelf dragen de naam en contact gegevens van het bedrijf. Handig als je een toerist in Londen bent, dachten ze misschien.Ik kon zelf niet naar de ‘Chatroom/Citizenship’ voorstelling gaan omdat ik het ondertitelen van een documentaire over ‘Formaat - werkplaats voor participatief drama’ moest klaarmaken. Formaat is iets die buiten Nederland goed bekend staat. De docent ‘Applied Drama’ aan Goldsmiths, University of London is met ze bekend in ieder geval.Net als wijktheater, dacht ik dat ‘Theatre of the Oppressed’ iets typisch voor Nederland zou zijn. Ik hoor dat niet zo is maar de bereidheid van Nederlandse instanties om zo’n groep in te schakelen om maatschappelijke problemen aan te pakken maakt NL voor mij weer een gidsland. We doen het hier de laatste tijd ook niet zo slecht en ons vooraanstaande ‘Theatre of the Oppressed’ is Cardboard Citizens. Zie beneden voor meer informatie:’Warhorse’, gebaseerd op de romans door Michael Morpurgo, Royal National Theatre, t/m 14 februari: http://www.nationaltheatre.org.uk/warhorse ‘Dick Whittington and his Cat’, Hackney Empire, t/m 12 januari: http://www.hackneyempire.co.uk/show_details.php?show=104Voor meer uitleg over pantomime is er een goed artikel op Wikipedia: http://en.wikipedia.org/wiki/Pantomime en dan is er mijn artikel op Moose.nl van een jaar geleden: ‘Pantomime? Da’s zonder te spreken toch?’, ‘Chatroom/Citizenship’, door Edna Walsh en Mark Ravenhill, Royal National Theatre, t/m 2 januari: Royal National Theatre, programme: http://www.nationaltheatre.org.uk/ Formaat - werkplaats voor Participatief Drama: Cardboard Citizens: