oude meuk
Cultuurnota 2001-2004
Reacties van instellingen
- Kunsten '92
Ook lobbyclub Kunsten '92 is boos over het advies van de Raad. Ze heeft vooral problemen met het feit dat adviezen voor de periode 2001/2004 nogal afwijken van de adviezen voor de huidige periode. Instellingen krijgen zo het idee dat ze aan inconsistent beleid moeten voldoen. (NRC, 30/6/00)zie ook: NRC, 3/5/00
- Het Nationale Ballet
Het Nationale Ballet is - net als Carrousel en bijvoorbeeld het TIN - eveneens de dupe geworden van een directe aanval op de leider van de organisatie. De Raad spreekt van "veel zorgen over het artistiek beleid" en "dansers van goed niveau, maar de Raad twijfelt of ze adequaat worden ingezet". Volgens Jaap Mulders, zakelijk leider van het Nationale Ballet, is het negatieve advies te wijten aan het kamp waarin de Raad voor Cultuur zich bevindt. "Een aantal mensen ziet het Nationale Ballet onder Wayne Eagling niet zitten. De Raad zit op die lijn. Maar ze mogen niet op de persoon spelen." (Volkskrant, 18/5/00)zie ook: Parool, 13/4 & Volkskrant, 10/4
- Carrousel
Theatergroep Carrousel maakt volgens het advies van de Raad voor Cultuur "voorstellingen die niet beklijven", speelt "stukken die matig gewaardeerd worden" en dient plannen in die "niet overtuigen". Daarnaast leest de Raad de artistiek leider - met naam en toenaam - de les. Hij is "niet overtuigd dat Matin van Veldhuizen over de kwaliteiten beschikt om als inspirerende coach te functioneren". Van Veldhuizen reageert verslagen: "Juist nu het zo goed gaat en we zoveel mooie dingen hebben gedaan moeten we stoppen. Wij trekken veel publiek, juist ook jonge mensen. Het is onbegrijpelijk". (Volkskrant, 18/5/00)zie ook: NRC, 19/12/99
- Dagbladen
De Volkskrant noemt de roep van de Raad om 35 miljoen "bescheiden" en vindt dat juist nu het economisch goed gaat er meer geld moet zijn voor cultuur. Vooral ook omdat in deze tijd het denken in sterke mate wordt bepaald door economische drijfveren, moeten kunstenaars de ruimte krijgen om alternatieven te formuleren. (Volkskrant, 16/5/00)
- Politiek
Kamerleden van PvdA, D66 en CDA zijn blij met de claim van 35 miljoen die de Raad voor Cultuur bij de staatssecretaris neerlegt om ook het 'wensenlijstje' onder de beoordeelde subsidieaanvragen van geld te voorzien. PvdA woordvoerster Judith Belifante vindt het "leuk" dat veel nieuwe instellingen geld krijgen: "het levert een dynamisch cultuurbeeld op." De claim past direct in het straatje van D66-er Boris Dittrich: "Daar hebben wij in de kamer ook al om gevraagd". Alleen de VVD moppert. VVD-Kamerlid (en ex-secretaris van de RvC) Nicolaï: "Er zijn nu al veel meer instellingen opgenomen in de Cultuurnota dan vier jaar geleden. Ik vind dat extra geld naar een kleiner aantal instellingen moet gaan. De Raad heeft moeite gehad om te schrappen, maar dat is juist hun werk. (Volkskrant, 16/5/00)zie ook: VNG, 15/5/00
- FACT
FACT verkeert in crisis-stemming na het negatieve advies van de Raad voor Cultuur. Ernst Braches, mede-artistiek leider van het productiehuis is verbaasd: "Nergens anders wordt zoveel tijd en aandacht besteed aan de begeleiding van een grote zaal productie. Het zou heel erg jammer zijn als FACT geen geld meer krijgt, want daarmee valt deze functie binnen het theater helemaal weg." Het argument van de Raad dat de makers die FACT de afgelopen vier jaar begeleidde er toch wel waren gekomen, wuift hij weg: "We gaan toch niet met kneuzen werken? We willen natuurlijk wel goede producties maken. Bovendien: FACT verzorgt begeleiding en productie. Dat moet je niet op artistieke kwaliteit beoordelen, maar op de expertise waarmee de werkplaats de maker kan begeleiden."
"Fact is wat dat betreft in een fuik gezwommen", zegt Braches, "Misschien had Rob Klinkenberg (oud artistiek leider van FACT, red.) wel gelijk toen hij schreef in de Theatermaker dat we heel radicaal voor de eigen voorstelling hadden moeten kiezen, om vervolgens manieren te zoeken die aan een grote zaal te presenteren." Bij FACT vindt men echter dat de keuze voor de grote zaal artistiek gezien belangrijke consequenties met zich mee brengt. Voorstellingen voor de grote zaal worden bijna automatisch conservatiever, denkt Braches. "Het is bijna onmogelijk om een eigen voorstelling van Jeroen van den Berg of Arie de Mol te verkopen aan de schouwburg in Drachten. Want dan komt de grote zaal niet vol en een schouwburgdirecteur verkoopt nu eenmaal liever 20 kaarten in de kleine zaal, dan 100 in de grote."
Gaat FACT nu verdwijnen? Dat is nog maar de vraag. De Rotterdamse Kunststichting, die de gemeentelijke subsidies verdeelt, heeft juist een positief advies gegeven. Gemeentelijke subsidie is echter bij lange na niet genoeg om FACT op de huidige manier draaiende te houden. Braches: "Wij zijn ons nog aan het beraden." (VNG, 18/6/00)
- Discordia
De Raad voor Cultuur bedankt Discordia voor bewezen diensten, maar vindt het nu wel mooi geweest. Vier jaar geleden dreigde al een subsidiestop, en nu hangt opnieuw het zwaard van Damocles boven het gezelschap. De raad vindt Discordia niet langer 'vernieuwend, onderzoekend en inspirerend'. Actrice Annet Kouwenhoven: "We zijn één van de weinig echt serieuze gezelschappen van Nederland. Andere gezelschappen maken gelegenheidsvoorstellingen, wij maken school, leiden jonge acteurs op. Ze hebben een heel domme beslissing genomen. Of dit het einde van Discordia betekent? Dat zullen we nog wel eens zien." (Parool, 16/5/00)zie ook: Volkskrant, 10/2
en ook: Buiten de boot of in de prijzen
en ook: BuitenMoosers: Klaas Tindemans: 'Een virus in het toneelbestel'
- Ivo van Hove
Ivo van Hove likt zijn wonden, nu deze dubbeldirecteur het zowel bij het Holland Festival als bij Toneelgroep Amsterdam met minder geld zal moeten stellen. De Raad voor Cultuur mist 'samenhang en overtuigingskracht' in het beleidsplan van TGA. Van het uitnodigen van gastregisseurs die al een eigen gezelschap hebben ziet de raad het nut niet in. Van Hove: "Heb je de laatste regel van het advies gelezen?: 'De raad oordeelt positief, maar adviseert de rijkssubsidie te verlagen.' Dat is een contradictio in terminis. Mirjam Koen van het Onafhankelijk Toneel maakt een stuk in de grote zaal. Dat betekent voor haar doorstroming. Met Johan Simons van Hollandia coproduceren we. De kritiek is volkomen ongegrond." Nog veel ongegronder vindt van Hove de kritiek die de raad heeft op het Holland Festival: "De raad adviseerde ons vier jaar geleden om meer accent te leggen op theater, omdat daar een lacune zou bestaan. Dat advies hebben we opgevolgd en we hebben het in praktijk gebracht. Nu bekritiseert de raad haar vorige advies. En dan de opmerking dat er geen samenhang zou zijn in de programmering, terwijl de programmering uit vijf duidelijke thematische blokken bestaat. Je barst toch uit in Homerisch gelach als je dat leest." (Parool, 16/5/00)
- Orkater
Terwijl Aus Greidanus in zowat alle radio- en televisieprogramma's De Appel probeert te pluggen, blijft het relatief stil rond Orkater. Toch moet ook dit gezelschap waarschijnlijk verdwijnen vanwege het negatieve advies van de Raad voor Cultuur. Mede-directeur Ton Schippers: "Het feit dat we volle zalen trekken lijkt juist tegen ons te werken. Het is alsof ze zeggen: jullie trekken veel publiek, dus jullie maken voorspelbare voorstellingen. Terwijl we in mijn ogen een unieke positie innemen in het theaterlandschap, want als één van de weinigen treden we buiten onze eigen discipline. Ik denk dat de raad alleen maar op toneel is gefocust en niet op meer interdisciplinair werk. Het 'Enschede-gevoel' - waarom hier en dat kan toch helemaal niet gebeuren - heerst hier een beetje." (Parool, 16/5/00)
- 't Barre Land
't Barre Land is ontevreden over de hoeveelheid geld die de Raad voor Cultuur voor hen beschikbaar wil stellen. Acteur Jacob Derwig: "We waarderen het zeer dat ze ons een plaats in het bestel willen geven, maar het is niet genoeg om ons twaalf maanden per jaar uit te betalen. Wat ze ons eigenlijk bieden is vier, vijf maanden uitkering trekken. En dan wordt het ingewikkeld om een voorstelling te maken." 't Barre Land had een miljoen gulden aan structurele subsidie aangevraagd, maar de Raad vindt dat het Rijk zich maar voor de helft van dat bedrag garant moet stellen. De andere helft zou door de gemeente Utrecht betaald moeten worden. (RTL 5, 16/5/00)zie ook: BuitenMoosers: Ellen Walraven over 'Het mes van de guillotine'
en ook: Volkskrant, 24/9/98
en ook: Buiten de boot of in de prijzen
- Winnie Sorgdrager
De voorzitter van de Raad voor Cultuur vindt dat er moedige keuzes zijn gemaakt: "We hebben gekozen om dit keer niet de kaasschaafmethode te hanteren. Bij de artistieke beoordeling is de lat heel hoog gelegd. Dat moet, anders kunnen we geen keuze maken binnen het budget. We hebben geprobeerd een evenwicht tussen consolidatie en dynamiek te vinden. Dat is niet makkelijk in de cultuurnota. Het blijft toch een soort supertanker." Het kostte Sorgdrager overigens moeite om haar hoofd naar de presentatie van het advies te zetten. De eerste zin van de persconferentie was: "Ik woon in Enschede." (Volkskrant, 16/5/00)zie ook: Kort Nieuws: Volkskrant & AD, 11/9/99
en ook: BuitenMoosers: Ellen Walraven over 'Het mes van de guillotine'
en ook: Kort Nieuws: Volkskrant, 16/5/00
en ook: Vera Liefhebber en het Enschede-gevoel
- De Appel
In een eerste reactie in het radioprogramma 'Opium' noemt Aus Greidanus, artistiek leider van De Appel, het negatieve advies van de Raad voor Cultuur "Een ramp! Een ramp voor het gezelschap, voor Den Haag en ook voor het totale aanbod in Nederland". Greidanus heeft vooral moeite met de argumenten van de Raad: "Als je ertoe besluit een gezelschap, dat zo lang een prominente rol heeft gespeeld, van de ene op de andere dag te liquideren mag je toch wel een gedegen advies verwachten. Dit advies is echter gebaseerd op twee mensen. Twee leden van de raad hebben de helft van onze voorstellingen gezien." De Raad stelt dat De Appel zwaar leunt op een trouw publiek dat nog afkomt op de reputatie die het gezelschap in het verleden heeft opgebouwd. Greidanus noemt dit "waanzin" en hekelt ook het argument dat hij geen uitzonderlijk regisseur is en als artistiek leider geen vertrouwen wekt: "Ik ben dan benieuwd waar dat vandaan komt. En is dat dan binnen het gezelschap of buiten het gezelschap? Hoe is dat te meten?"
Vandaag liet ook de gemeentelijke adviescommissie van Den Haag weten van plan te zijn de gemeentelijke subsidie aan De Appel stop te zetten. De groep is niet vernieuwend genoeg. Greidanus pareert: "Kun je überhaupt vernieuwen in toneel? Als je kijkt vanaf Aischylos tot nu dan heb je toch eigenlijk binnen toneel nog altijd te maken met een achterdoekje en een tekst en een aantal goede acteurs, en ideeën daaromtrend. Binnen dat middel vindt helemaal niet zoveel vernieuwing plaats."
Greidanus ziet nog een klein kansje om in ieder geval de gemeentelijke subsidie te behouden: "We zijn natuurlijk maar voor een klein deel van het rijk afhankelijk en voor 70 procent van Den Haag. Het is nu aan de wethouder en de gemeenteraad om uiteindelijk te bepalen wat nou de winst is als de Appel verdwijnt en wat er voor in de plaats komt." (Radio 1, 15/5/00)
- InDependance
Ook InDependance reageert "met verbijstering en grote teleurstelling" op het negatieve advies van de Raad voor het Arnhemse produktiehuis. Het bestuur van InDependance verwijt de Raad dat in het advies een "zeer op de personen gericht oordeel" is en beschuldigt de commissie ervan dat "het oordeel al gevormd was nog voordat de Raad kennis had kunnen nemen van de toekomstvisie van InDependance". Het bestuur gaat proberen om regionale overheden in te zetten om het advies ongedaan te maken, maar schort vooralsnog alle geplande activiteiten voor 2001 op. (VNG, 15/5/00)