Ambetant Chaotesk

Frans Woyzeck, met nadruk op de voornaam van dit tragische hoofdpersonage die gewoonlijk niet in de titel voorkomt, “om hem nog dichter bij ons te brengen, om hem een waardige identiteit te geven”. Niets dan goeds over de doden, maar op deze laatste voorstelling van Eric De Volder, waarvoor hij het bekende wereldrepertoire stuk van Büchner bewerkte, valt jammer genoeg toch het één en ander aan te merken. Ten eerste de bewerking, die door het gebruik van archaïsch Vlaams, volgens de acteurs, typisch is voor De Volder. Interessant was dan ook dat de voor Nederlanders in eerste instantie vreemd voorkomende taal geen enkel obstakel vormt voor het begrip van de voorstelling en een aantal taalgrappen ook werkelijk grappig blijken. Over het algemeen ging de helderheid van acties zoals Büchner deze bedoelde echter wel verloren in de chaos van deze bewerking, waardoor de tekst het diep zwarte en trieste voor mij ook verloor.

In de inleiding op de voorstelling beweren de acteurs dat deze voorstelling juist door het groteske acteren van een aantal acteurs en het in tegenstelling tot de stijl van De Volder naturalistische spelen van het hoofdpersonage enorm persoonlijk is. Niets was echter minder waar, de voorstelling was een uitroepteken van het groteske en naast het gestileerde en uitvergrootte spelen slaagde de heftige grime er in niets in om dichter bij mij te komen.

Een derde punt was de opera-achtige muziek die sfeer versterkend zou moeten werken en op sommige momenten als een extra personage zou moeten fungeren. Het voelde echter alsof de momenten waarin zang en spraak gecombineerd werden dubbelop waren, om niet te zeggen dat de muziek de acteurs vastzette in een kooi waardoor de personages niet ver genoeg konden reiken. Daarnaast heb ik persoonlijk een enorme afkeer voor het gebruik van (gezongen) muziek als dit niet live is omdat dit sowieso vaak beklemmend aanvoelt.

Gelukkig sloot de voorstelling af met een moment waarin muziek, spraak en spel op een ontroerende manier samenvielen in de dochter van Frans en Marie. Het meisje dat niet kan praten, geen moeder meer heeft en geen toerekeningsvatbare vader en zich door het niet kunnen spreken vergrijpt aan muzikale klanken om toch haar tragische gevoelens te kunnen uiten en zo aan het einde van de voorstelling toch nog diep weet te raken als het mes dat net haar moeder van haar heeft weg genomen.